Tıp dilinde “bruksizm” adıyla bilinen diş gıcırdatma, gece uyurken ya da gündüz uyanıkken istemsiz olarak dişleri sıkmak, çeneyi kenetlemek ve dişlerden gıcırtı sesi gelmesi olarak tanımlanabilir. Bruksizmi olan kişilerin yüzde 5 ile 10 arası bir kısmı dişlerine uyguladıkları kuvvet sonucu dolguların ve dişlerin kırılması gibi zararlara yol açabilmekte, bir kısmı da çene eklemi disfonksiyonlarından şikayetçi olmakta ve sabahları sebepsiz başağrısı ve kas ağrıları çekmektedirler.
Bruksizmin psikolojik ve fiziksel bir çok sebebi olabilmektedir, fakat bunlar arasında en öncelikli olanı strestir. Stresin arttığı dönemlerde bruksizm de şiddetlenir. En bariz semptom ağrıdır. Özellikle yüzdeki kaslarda , eklem yerinde (temporamandibular eklem) baş ve boyun bölgesinde oluşan ağrılardır. Diş gıcırdatmanın (Bruksizm) başlattığı ağrı kas kaynaklıdır. Bu ağrı, çiğneme kaslarındaki spazmlara bağlı olarak ortaya çıkar. Diş gıcırdatma, parafonksiyonel alışkanlık olarak da tanımlanır. Yani kişinin dudak ısırma ya da parmak çıtlatma gibi, istemsiz edindiği alışkanlıklardandır.
Genel olarak 20-40 yaş aralığında daha sık görülen diş gıcırdatma rahatsızlığı 4-5 yaşındaki çocuklar da bile görülebilir.
Gündüz Uyanıkken Diş Gıcırdatma:
Uyanıkken farkında olmadan yapılır.
Belli bir zaman dilimi yoktur.
Gün içinde yapılır.
Gıcırdatma şiddetine göre yoğunluğu giderek artar ve verdiği rahatsızlık çoğalır.
Nadiren seslidir. Çok sessiz ortamda dikkatli dinlenirse duyulabilir.
Genellikle çeneyi sıkma ya da kenetle biçiminde yapılır. Nadiren sıkmayla beraber gıcırdatma da yapılır.
Stresle ilişkisi güçlüdür. Ancak kesinlikle tek başına stresten kaynaklıdır denilemez.
Genellikle kadınlarda görülmektedir.
Bruksizm nedenleri nedir?
Dental (dişle ilgili) nedenler; yüksek veya olması gerekenden düşük seviyede yapılmış dolgu ve protezler dişlerdeki kapanış ilişkilerindeki bozukluklar, erken dişsel temaslar veya yüksek yapılmış bir dolgu olabilir.
Psikolojik faktörler ise günlük streslere bağlı veya kişisel sıkıntılar başlıkları altında
,toplanabilir
Gece Uyurken Diş Gıcırdatma:
Uyurken yapılır.
Uyanınca hissedilen etkisi yoğundur.
Günün ilerleyen saatlerinde daha iyi hale gelir.
Uyku halinde bilinçsizce meydana gelir.
Uykunun belli zaman dilimlerinde yoğunlaşır.
Genellikle seslidir. Yakında bulunanlar rahatlıkla duyar.
Çeneyi sıkma ve dişleri gıcırdatma biçiminde yapılır.
Yapılan araştırmalarda stresle bağlantısı kurulmuşsa da tek nedeni stres denilemez.
Kadın ve erkeklerde eşit oranda görülmektedir. Baskın bir cinsiyet yoktur.